O le amataga o le pepa e mafai ona toe maua i tua i le teropika o Amerika Tutotonu ma Latina, faatasi ai ma ona atunuu muamua o Mekisiko, Peru, ma isi nofoaga eseese. O lenei mea manogi e i ai se talafaasolopito mauoa o se faatoaga anamua, ma o lana malaga i le salafa o le kelope na amata ina ua faʻafeiloaʻi atu le chili pepa i Europa mai le New World i le 1492, mulimuli ane oʻo atu i Iapani i le va o le 1583 ma le 1598, ma mulimuli ane agai atu i atunuu Asia i Sautesasae. i le senituri lona 17. I aso nei, o chili pepa ua faʻalauteleina i le lalolagi atoa, e aofia ai i Saina, e faʻaalia ai le tele o ituaiga ma ituaiga eseese.
I Saina, o le faʻaofiina o pepa chili na tupu i le ogatotonu o le Ming Dynasty. Fa'amaumauga fa'asolopito, e masani ona maua i le Tang Xianzu's "The Peony Pavilion," e taʻua i latou o "fugalaau pepa" i lena vaitau. O suʻesuʻega o loʻo faʻaalia ai na ulufale atu le chili i Saina i auala autu e lua: muamua, e ala i le talafatai o Asia i Sautesasae i itulagi e pei o Guangdong, Guangxi, Yunnan, ma lona lua, agai atu i sisifo, e oʻo atu i nofoaga e pei o Gansu ma Shaanxi. E ui lava i lona talaʻaga puupuu o faʻatoʻaga, ua avea Saina ma taʻutaʻua i le lalolagi e gaosia pepa, e sili atu i Initia, Initonesia, ma Thailand. Ae maise lava, o pepa mai Handan, Xiʻan, ma Chengdu e taʻutaʻua i le lalolagi atoa, faʻatasi ai ma le "Xiʻan pepper," e lauiloa foi o le pepa Qin, e maua ai le taʻutaʻua ona o lona tino vaivai, e oʻo lava i maanuminumi, lanu mumu susulu, ma le manogi manogi.
O le tufatufaina o ituaiga chili i Saina e atagia ai mea e fiafia i ai le itulagi. O itulagi i Saute o loʻo faʻaalia se sootaga malosi mo ituaiga vevela e pei o pepa Chaotian, pepa laina, pepa xiaomi, ma pepa puʻu mamoe. O pepa nei e ofoina atu tala'aga eseese o le tofo, e amata mai i le spiciness ma le suamalie e o'o i le suamalie ma le manogi tu'ufa'atasiga. O nisi eria e sili atu i ituaiga e sili atu ona vaivai, e pei o le pepa logo a Shanghai, pepa logo Qiemen, ma le pepa logo tele o Tianjin, e iloga i lo latou lapopoa ma le mafiafia, ma maua ai se tofo manaia, suamalie-suamalie e aunoa ma le vevela tele.
O chili pepa i Saina e tele lava, e faʻaaogaina i falai falai, ipu kuka, taumafa mata, ma piki. E le gata i lea, o lo'o fa'againa e avea ma mea fa'alaua'itele e pei o le sosi chili, suau'u chili, ma le pauta chili, e saofagā i le tele o laufanua taumafa.